Mẹ tôi mất vào một buổi sáng cuối đông, khi mặt trời còn chưa kịp tỉnh giấc. Bầu trời lúc ấy xám xịt, như cũng giữ lại hơi ấm cuối cùng cho bà trước khi buông tay. Năm ấy, tôi ba mươi hai tuổi. Hai anh tôi, mỗi người cũng đã có một cuộc sống riêng, bận rộn đến mức tưởng chừng những ký ức về mẹ chỉ là những món đồ lưu trữ trong góc tủ nào đó, đã cũ và mốc meo.
Sau lễ tang, căn nhà của mẹ trống trải lạ lùng. Những bức ảnh gia đình vẫn treo ở đó, cười tươi như chưa từng có chia ly. Mùi long não vẫn phảng phất trong từng khe tủ, từng góc tường. Mọi thứ dường như vẫn còn như hôm qua mẹ còn ở đây, chỉ là… mẹ đã không còn nữa.
Ba anh em ngồi giữa phòng khách, không ai nói điều gì. Rồi, gần như hẹn trước, chúng tôi cùng đứng dậy bắt đầu dọn dẹp. Tiếng thở dài xen lẫn tiếng kéo ngăn tủ, tiếng chạm của những món đồ cũ bật lên theo từng chuyển động.
“Cái này bỏ đi được rồi.”
Anh cả đang cầm một tập tạp chí cũ nói lớn, như để khỏa lấp cảm giác nghẹn đang dâng lên trong cổ.
Anh hai mở chiếc hộp gỗ. Bên trong là những chiếc áo sơ sinh bằng vải mỏng. Anh lắc đầu, khẽ hít một hơi dài rồi buộc lại hộp.
“Mẹ giữ làm gì mấy thứ này cơ chứ…”
Tôi không nói gì. Tôi biết mẹ giữ chúng vì ai. Vì chúng tôi. Vì những ngày mẹ phải vất vả tảo tần, dùng từng chiếc áo nhỏ đó để quấn chúng tôi trong hơi ấm yêu thương.
Khi lên đến gác lửng, tôi đưa tay với lên nóc tủ và bất ngờ chạm phải một thứ gì đó mềm mềm. Tôi kéo xuống. Là ba chiếc chăn bông. Đã cũ, đã phai màu, mép đã sờn, nhưng vẫn sạch sẽ và gấp gọn như thể mẹ vừa mới sờ vào hôm qua.
Anh cả nhướng mày.
“Chăn cũ quá rồi. Vứt đi thôi.”
Anh hai cũng lắc đầu:
“Mang về làm gì cho chật nhà? Chẳng đáng bao nhiêu.”
Tôi khựng lại. Một tia nhói buốt chạy xuyên qua ngực. Ba chiếc chăn — sao có thể là “không đáng bao nhiêu”? Mẹ đã may chúng trong những đêm mùa đông rét cắt da cắt thịt. Ngón tay khô ráp của mẹ run rẩy cầm từng đường kim, từng mũi chỉ. Tôi nhớ như in lời mẹ từng nói:
“Mai mốt các con lớn rồi, mỗi đứa một cái chăn mẹ may. Dù ở đâu cũng có hơi mẹ…”
Vậy mà giờ đây, khi mẹ đã đi xa, người ta lại bảo chúng vô giá trị.
Tôi không muốn tranh cãi. Chỉ nhẹ nhàng ôm cả ba chiếc vào lòng.
“Để con mang về. Mẹ làm ra mà.”
Hai anh nhìn tôi nhưng cũng không nói gì thêm.
Đêm hôm ấy, nhà tôi chỉ có hai bố con. Vợ tôi đi công tác ba ngày chưa về. Con bé Gạo – bốn tuổi – vừa chạy vừa nghêu ngao hát bài gì đó trong nhà, trong khi tôi mở túi đồ mẹ để lại.
Tôi đặt ba chiếc chăn xuống thảm. Gạo từ xa đã tò mò chạy lại.
“Bố mang đồ gì về thế?”
Tôi mỉm cười:
“Chăn của bà cố con đó. Mẹ bố tự may đấy.”
Gạo chạm tay lên những đóa hoa màu đã ngả vàng trên lớp vải. Con bé nhíu mày suy nghĩ rồi nói nhỏ:
“Bố ơi… cái chăn kia… đang cựa quậy kìa.”
Tôi giật mình. Con bé chỉ vào chiếc chăn màu đỏ, ở góc cạnh, quả thật có chút chuyển động nhẹ. Ban đầu tôi nghĩ mình tưởng tượng, nhưng rồi nó lại nhúc nhích thêm lần nữa.
Một cơn lạnh chạy dọc sống lưng tôi.
Tôi bước đến, run tay mở chăn ra. Một vật gì đó bé nhỏ cuộn bên trong. Gạo nắm tay áo tôi, tròn mắt chờ đợi.
Khi lớp chăn được mở hết, một con mèo con xuất hiện — gầy guộc, run rẩy, đôi mắt nâu to tròn lấp lánh sợ hãi. Cổ nó đeo chiếc vòng len nhỏ xíu, mũi chỉ vụng về nhưng quen thuộc vô cùng. Tôi nhận ra ngay — vòng len tay mẹ đan.
Tim tôi như thắt lại.
Dưới chân con mèo là một mảnh giấy gấp tư. Tôi run run mở ra. Là nét chữ của mẹ — nắn nót mà già yếu.
“Gửi cho thằng út của mẹ.
Mẹ biết tụi nó sẽ chẳng giữ lại gì của mẹ đâu.
Chiếc chăn này mẹ để dành cho con. Cả đời mẹ chỉ mong các con thương nhau, đừng vì chút khó khăn mà xa cách.
Con mèo này là mẹ nuôi những ngày cuối. Nó hay lạnh, hay sợ. Mẹ không thể ở lại chăm nó nữa…
Nếu con thương mẹ, con thương nó giúp mẹ.
Mẹ vẫn ở đây… trong từng hơi ấm mà mẹ để lại.”
Chữ cuối cùng như run lên. Tôi siết chặt tờ giấy vào ngực. Chưa bao giờ nỗi nhớ mẹ lại dội đến mạnh mẽ đến vậy.
Mẹ vẫn lo cho chúng tôi — đến cả khi mẹ không còn nữa.
Gạo quỳ xuống vuốt ve chú mèo, miệng líu ríu:
“Bạn mèo của bà cố hả bố? Bố nuôi bạn ấy nhé. Bà muốn vậy đúng không bố?”
Tôi không trả lời được. Chỉ gật đầu. Mỗi cái gật như kéo theo một giọt nước mắt rơi xuống.
Ngày hôm sau, tôi kể lại chuyện chiếc chăn và con mèo cho hai anh nghe. Cả hai im lặng rất lâu.
Anh cả là người đàn ông mạnh mẽ, tôi chưa từng thấy anh khóc từ khi cha mất. Nhưng hôm ấy, mắt anh đỏ hoe. Anh lúng túng như một đứa trẻ:
“Anh… thật ra không phải không muốn giữ đồ của mẹ. Chỉ là… nhìn thấy những thứ đó… lại thấy đau quá.”
Anh hai đặt tay lên vai tôi:
“Con mèo đó, mẹ chắc thương nó lắm. Em giữ nó, mẹ mới yên lòng.”
Tôi gật đầu, cảm thấy lòng nhẹ hơn đôi chút. Có những điều chúng ta tưởng như không có giá trị, nhưng lại là điều còn sót lại trong trái tim mỗi người.
Tối hôm đó, tôi lấy chiếc chăn màu xanh — chăn mẹ định cho anh hai — phủ lên chân Gạo và chú mèo. Gạo dí sát mặt vào bộ lông mềm, thích thú cười khúc khích:
“Bạn mèo ấm như bà vậy bố nhỉ?”
Tôi khựng lại.
Ừ… đúng rồi.
Hơi ấm ấy — là của mẹ.
Là sợi dây nối mẹ với chúng tôi – dù mẹ đã bước sang một thế giới khác.
Tôi đặt tay lên chiếc chăn, mắt nhắm lại.
Bỗng, tôi thấy như có bàn tay mẹ đặt lên tay mình — nhẹ nhàng, ấm áp.
Có lẽ… mẹ vẫn ở đây thật.
Trong đường kim mũi chỉ.
Trong vòng len vụng về trên cổ con mèo nhỏ.
Trong từng hơi thở yêu thương mà mẹ chưa kịp trao hết.
Mẹ đã rời đi. Nhưng tình yêu thì không.
Chẳng cần những món đồ đắt tiền, chẳng cần di sản lớn lao nào. Chỉ một chiếc chăn cũ thôi… cũng đủ mang theo cả cuộc đời hy sinh, cả hơi thở cuối cùng của người mẹ.
Từ hôm đó, mỗi khi mùa đông đến, tôi lại nhìn ba chiếc chăn mẹ may. Tôi sợ ngày nào đó chúng quá cũ để giữ lại. Nhưng rồi tôi nhận ra — điều mẹ để lại không nằm ở chiếc chăn, mà nằm trong việc chúng tôi giữ gìn nó.
Là giữ lấy lòng biết ơn.
Là giữ lấy gia đình.
Là giữ lấy mẹ — trong trái tim mình.
Con mèo nhỏ giờ đã lớn hơn một chút, tinh nghịch chạy lon ton quanh nhà. Mỗi tối, nó cuộn tròn ngủ trong lòng Gạo. Con bé thường ôm nó vào ngực và thủ thỉ như nói với bà cố:
“Bà ơi, con thương bà. Con chăm mèo giúp bà nha.”
Tôi đứng nhìn từ xa. Một nụ cười bỗng nở ra — không còn đắng nghẹn nữa, mà là ấm áp.
Tôi tin chắc rằng, ở nơi xa xăm kia, mẹ cũng đang mỉm cười.
Vì chiếc chăn biết động đậy ấy…
chính là tình yêu của mẹ,
vẫn đang cựa mình giữa cuộc đời này.
